“Буудлагын спортоор сайн амжилт үзүүлье гэж бодож байгаа бол зөвхөн буудлагын тирнээс суралцах ёстой биш” гэдгийг нэгэн ярилцлагадаа дэлхийн дээд амжилтыг тогтоогч бичсэнийг Олимпийн аварга, АНУ-ын мэргэн буудагч М.Эммонс уншиж байхдаа “Миний дасгалжуулагч надад: 1959 онд буудагч нар автомашинаас буудлагын тир хүртэл зөөдөг байсан, 1961 оноос бэлтгэл болгонд 10-20 минутын турш гүйдэг болсон. Түүний дараахан нь бэлтгэлд спорт тоглоомууд, гимнастикийн дасгалуудыг хийдэг болж эхэлсэн” гэж хэлж байсан нь санагджээ.

Олимпийн аваргын дасгалжуулагч: “АНУ-ын Олимпийн багийн тамирчдын бэлтгэлд 1969 оны үеэр өдөр бүр 3 км газар хангалттай өндөр хурдаар ойролцоогоор 15 минут гүйдэг байсан” гэж ярьжээ.

Америкийн буудагч нар сүүлийн жилүүдэд бие хүчний бэлтгэлийг өргөн хүрээгээр хийхдээ гимнастикийн хэрэглэлтэй, хөнгөн атлетикийн тусгай хэрэглэлийн хүчний дасгалууд, усан сэлэлт, дугуйн спорт зэрэг хэрэглүүрүүдийг ашигладаг болсон байна. Энэ бүгдийн хамгийн гол зүйл бол зүрх судас, амьсгалын системийг сайжруулахаас гадна спорт тоглоом нь багийн уур амьсгалыг сайжруулдагийг олж мэджээ.

Талбайн теннис, ширээний теннис зэрэг нь хувь тамирчны хөдөлгөөний тэнцвэрийн байдлыг сайжруулдаг байна. Түүний ярианд: Өөрийн бэлтгэлдээ биеийн хүчний бэлтгэлийг нэлээд хийдэг ба Германы олимпийн багийн тамирчдын адил буюу Европийн буудагч нарын адил гимнастикийн дасгалууд, удаан хугацаагаар биш гүйдэг гэж дурьджээ.

“Бэлтгэлийн үеийн эхлэлд (нэгдүгээр сараас) Германы буудагч нар бэлтгэлдээ биеийн хүчний янз бүрийн дасгалуудыг оруулахаас гадна нэмэлт өөр төрлийн спортоор хичээллэдэг. Энэ үед бэлтгэлийг хэд хэдэн үед хуваах ба ерөнхий хүчний бэлтгэлд гимнастикийн төрлийн бүхий л хийж болох дасгалуудыг, тусгай хүчний булчинг хөгжүүлэх дасгалыг буудахтай төстэй дасгалуудаар, булчингийн мэдрэмжийг сайжруулах болон хөгжүүлэхдээ нарийн төлөвлөж бодсон ачаалалтай дасгалуудаар, хүний биеийн дотоод эрхтэнүүдийг алхаа, хөнгөн атлетикийн гүйлт, усан сэлэлт, цанаар гулгах зэрэг олон янзын аргачлалуудаар сайжруулдаг” гэж Германы нэгэн хэвлэл дээр алдартай дасгалжуулагч ингэж бичжээ.

Тэрээр цааш нь “Аварга-өөрийнхөө хийж чадах хир хэмжээг мэддэг, хамгийн сүүлийн хүчээ шавхаж өөрийн онож чадах хэмжээгээрээ ажиллаж чаддаг буудагч байх ёстой. Өвдөлтийн туйлын мэдрэмж-энэ бол биеийн болон булчингийн цуцалтын мэдрэмж буюу өвдөлт. Үүнийг хүчтэй тамирчин нэг янзаар хүлээж авч байхад түүнээс илүү хүчтэй нь бас нэгэн янзаар хүлээж авдаг. Булчингийн өвдөлт үргэлжлэн мэдрэгдэх үед зоригийн хүч бий болж, булчингийн өвдөлтийн эсрэг тэмцэл явагддаг. Тэмцээний үед төв системд хүнд хэцүү ачаалалтай үе тулгарахад зоригийн чанар биеийн хариу үйлдлийг хянаж чаддаг.

Буудлагын спорт бол хурдны спорт биш, харин тэсвэр тэвчээр шаардсан спорт. Ийм учраас би гүйлтийг 3 км хүртэл гүйх, усанд 300 метр сэлэх зэрэг хэмжээ хязгаартай үйлдэл хий гэж байгаа юм. Үүнийг өдөр бүр хийхгүй нь мэдээж ойлгомжтой. Олимпийн наадамд бэлтгэж байгаа тамирчны хувьд энэхүү бэлтгэлийг хийж байгаа болохоос биш, усан сэлэлтийн тамирчин шиг, гүйлтийн тамирчин шиг хийхгүй нь ойлгомжтой юм. Долоо хоногт хоёр удаа хийх ба эхний удаад зөөлөн гүйлт, нэлээд эрчимтэй сэлэлт, дараагийн удаад бэлтгэлийн эрчим нь аажим байх ёстой. Хэрвээ булчингийн цуцалтын хэмжээнд хийх юм бол урт бууны тамирчдад хэвтээ, зогсоо, суугаа байдлаас буудахад булчин их ачаалал авсанаас болоод манай спортын төрөлд таарамжгүй байдаг. Хэрвээ долоо хоногтоо хоёр удаа хийхдээ бодлын дасгалыг хавсаргаж байвал үр дүнтэй болдог. Иймэрхүү маягаар анхаарлыг төвлөрүүлэх болон өөрийн биеийн мэдрэмжийг сайжруулах, хөгжүүлэх тэр байдалд сэтгэлээрээ дасан зохицох зэргээр анхаарлыг бас давхар хөгжүүлдэг.”

Гүйх, усанд сэлэх, явган алхаж байхдаа изометрийн дасгалыг давхар хийж байх нь буудлагын тамирчдад зохимжтой юм. Энэ нь хэрэглэлтэй дасгалыг хөдөлгөөний үед давхар хийж бай гэж Германы мэргэжилтэнгүүд сургадаг юм.